معلومات مختصر در مورد پاسپورت و نحوه اخذ آن در افغانستان

بسم الله الرحمن الرحیم

مقدمه:

سیستم اداری بمنظور عرضه خدمات در هر نظام اداری کشورها و حکومات متفاوت از هم می باشند، در بعضی از کشور ها که بروکراسی در آن کم واسناد مورد ضرورت برای شهروندان به سهولت صادر میگردد اما در بعضی از نظام های اداری این روند بسیار طاقت فرسا بوده هم برای اداره وهم برای شهروندان سرگردانی را ببار می ورد ولی زمینه خوبی برای فساد پیشگان اداری بمنظور سو استفاده بشمار میرود.

متاسفانه کشور ما یکی از کشورهای  که نظام اداری نسبتاً پیچیده در آن حاکم است، شاید مسئولین دلیل این چنین برنامه های طولانی را زدودن استفاده جوی ها و جلوگیری از جعل اسناد پندارند، در حالیکه وضعیت کنونی نه تنها از جعل کاری در اسناد رسمی  جلوگیری ننموده بلکه  همانطوریکه در فوق تذکر یافت زمینه خوبی را برای استفاده جویان در اداره مساعد ساخته است.

در حالکیه عدم آگاهی شهروندان از پروسه صدور اسناد مورد ضرورت شان از ادارات دولتی بدلیل جنگ های طولانی ونبود ادارات منظم بمنظور عرضه خدمات و حاکمیت مطلقه نظام های قبلی یکی از مشکلات جدی فرارو شهروندان واداره نیز می باشد.

اکنون بدلایل مختلف از جمله عدم سواد کافی ، نبود یک سیستم واضح ودرست آگاهی عامه از روند عرضه خدمات دولت برای شهروندان، آنان نمیدانند که بمنظور اخذ یک سند باید به کجا مراجعه نماید.

درسند حاضر که در یک فصل وچند بخش ترییب گردیده، سعی شده با استناد به قوانین نافذه کشور و روند سیستم اداری در کشور رهنمایی اگر چند مختصر را در بعضی موارد نوشته وبدسترس شهروندان قرار دهند.

و امیدوارم که بتواند برای رهنمایی به هموطنان عزیزم که برای رفع مشکلات شان بدلیل عدم آگاهی روزها وساعتها سرگردان شده وهمچنان از در چنگال استفاده جویان فساد پیشه در ادارات قرار میگرند، باشد.

با عرض حرمت

بسم الله تابان

25 عقرب 1390

کابل/افغانستان

فصل اول

بخش اول :

پاسپورت

1-     پاسپورت چیست و چرا ضرور می باشد؟

پاسپورت یک سند رسمی و قانونی می باشد که تبعه هر کشور زمانیکه میخواهد کشور را به مقصد یک کشور خارجی ترک نماید در اختیار داشته باشد. و کشور دومی که مقصد سفر وی میباشد با صدور ویزه به پاسپورت دست داشته از طریق بخش قونسلی سفارت خانه خویش در آنکشور به وی اجازه ورود به کشور شان را میدهد.

پاسپورت در واقع شناسنامه اتباع یک کشور در عرصه بین المللی می باشد، کشور متبوع مکلفیت دارد در خارج از کشور از اتباع خود که توسط همین سند شناسایی میگردد حمایت قانونی نماید وتبعه حق دارد در صورت برخورد با مشکلی در خارج از کشور با استناد به پاسپورت خویش به سفارت خانه دولت  خود ویا در صورت عدم آن در مراجع بین المللی غرض دادخواهی مراجعه نماید.  

ماده دوم قانون پاسپورت افغانستان، در مقام تعریف این سند آنرا چنین تعریف نموده است ( پاسپورت سند رسمی است که طبق احکام این قانون، از طرف مراجع با صلاحیت به منظور مسافرت اتباع کشور به خارج وبازگشت آنها به وطن صادر میگردد.) 

از تعریف متذکره فوق چنین استنباد میگردد که پاسپورت تنها سند خارج شدن از کشور نیست بلکه دارنده آن با اعتبار آن میتواند دوباره به کشور خویش بازگشت نماید.

ماده چهارم قانون پاسپورت چرائی ضرورت پاسپورت را چنین بیان نموده است :

(فقره 1 :  شخصیکه از افغانستان خارج ویا به افغانستان داخل میگردد، مکلف است طبق احکام این قانون و تعامل بین المللی دارای پاسپورت ویا سند عبوری مسافرت باشد.)

بناً هرگاه شما میخواهید کشور به قصد خارج ترک نماید ویا هم به کشور داخل شوید، باید سند رسمی (پاسپورت ویا سند عبوری) داشته باشید وآنرا حین خروج ویا دخول به مسئولین مرزی ارائیه بدارید طوریکه این موضوع در فقره دوم ماده فوق چنین صراحت دارد:( شخص مکلف است، حین خروج ویا دخول به نقاط معینه سرحدی یا میدان هوایی بین المللی کشور، پاسپورت یا سند عبوری مسافرت خود را به موظفین مربوط ارائیه نماید.)

طوریکه در فوق مطالعه فرمودید چندین بار به کلمه سند عبوری برخوردید، شاید برای شما سوال خلق شده باشد که برعلاوه پاسپورت این سند عبوری چی می باشد.؟

سند عبوری:

مطابق قانون پاسپورت که در فقره دوم ماده نهم چنین آمده است : ( برای تبعه خارجی که بنا بر علتی پاسپورت خود را از دست داده یا به نحوی غیر قابل استفاده گردیده باشد و کشور متبوعه او در افغانستان نمایندگی سیاسی قونسلی یا حافظ منافع نداشته باشد، سند عبوری مطابق ضمیمه نمبر دوم این قانون صادر میگردد.) بنا طوریکه از مفاد ماده متذکره تفهیم شد سند عبوری صرف برای خارجی ها که بطور قانونی وارد افغانستان شده واسناد رسمی یعنی پاسپورت خود را از دست داده باشد این سند صرف برای یکباردربدل قیمت معینه از طرف ریاست پاسپورت صادر میگردد که برویت آن موظفین مرزی برای وی اجازه خروج از کشور را میدهد.

جسارت و امید

آنچه در ذیل مطالعه می نماید از خبرگزاری بخدی گرفته شده است: 

 2029

بسم الله تابان جوان فعال افغانستانی، برنامه ریزی کرده است تا سال 2029 قدرت سیاسی کشور را به دست گرفته و رییس جمهور افغانستان شود.آقای تابان از دانشکده افسری سند لیسانس دارد و تازگی از پوهنتون کاتب در رشته ای حقوق فارغ التحصیل شده است.
تابان به خبرگزاری بخدی گفت که حال و هوای ریاست دولت، او را واداشته است تا در پای درس استادان حقوق بشیند و به فکر گرفتن سند دکترا از یکی از دانشگاه های معتبر دنیاست.  

برای دیدن ادامه و اصل خبر اینجا را کلیک کنید

بررسی عملیات شبانه نظامی

نویسنده : بسم الله تابان/ روزنامه افغانستان/ ۲۶ و۲۶ جدی ۱۳۹۰

چکیده :
عملیات نظامی از طرف شب یا به تعبیر عموم و واضح تر عملیات شبانه یکی از تاکتیکهای با اهمیت در اقدام ضربه دهنده به دشمن می باشد، این موضوع طوریکه دیده میشود یک نقطه چالش زا بین نیروهای امنیتی (خصوصاً خارجی) و اداره ملکی افغانستان شده که حتی رئیس جمهور کرزی در چندین نطق رسمی خویش ختم این عملیات را یکی از شرایط امضا پیمان دراز مدت با ایالات متحده آمریکا اعلام نموده است.

در نوشته حاضر سعی میشود با استفاده از منابع نوشته شده در عرصه نظامی به بررسی عملیاتها در مجموع و بطور ویژه به عملیات شبانه پرداخته شود، که در ابتدا نظر کوتاه بر وضع امنیتی و ساختار قرارگاه های مشترک نیروهای امنیتی در کشور ارایه خواهد شد، و در قسمت دوم سعی میشود روند طرح واجرای عملیات ها و همچنان انواع عملیات را تحلیل نموده و اهمیت عملیات های شبانه را مورد مطالعه قرار خواهیم داد.
طرح موضوع:
نا امنی در افغانستان یکی از عمده ترین نگرانی برای شهروندان و جامعه جهانی می باشد، که مبداء آن بر میگردد به دوره های قبل و عوامل مختلف که در واقع نظام حاکم آنوقت و عده از شهروندان مسبب آن بوده اند و این نسل امروز هستند که باید هزینه آنرا بپردازند.

بهر صورت توجه به وضعیت امنیتی افغانستان همانطوریکه همه میداند بعد از حمله تروریستی توسط دو هواپیما به برج های بزرگ تجارت جهانی در امریکا، جنبه بین المللی را بخود گرفت و برای بهبود وضعیت شورای امنیت ملل متحد به نیروهای نظامی ده ها کشور اجازه مداخله در این مورد را داد، در آغاز وضعیت، بطور دقیق و سریع تغییر یافت اما با یک اشتباه نهایت استراتیژیک، که در مرحله اول جامعه جهانی مقصر اصلی این اشتباه می باشند وضعیت بطور مطلوب پیش نرفت، آن اینست که با وجود مطالعه دقیق که از نیروهای طالب در افغانستان کشورهای غربی داشتند ولی در حملات که انجام دادند تنها تاکید بر مراکز سوق و اداره نظامی آنان در مراکز ولایات داشتند به این عقیده که با از بین بردن مراکز متذکره دیگر طالبان توان مقاومت و تنظیم برنامه های تخریبی خود را از دست خواهند داد. بدون درک این واقعیت که نیروهای طالب در زمان حکمرانی سیاه خود با استفاده از نام دین مقدس اسلام تعدادی زیاد افراد را اجیر خود در تمامی قرا و قصبات افغانستان نموده و آنان مامور تامین منافع سیاسی خودبجای ارشادات اسلامی بودند.

با این حال از دیدگاه نظامی ختم این وضعیت نهایت سخت و در عین حال زمان بر می باشد در حالیکه بعد از سقوط طالبان هیچ گاه توجه سیاسیون و نظامیان کشور و جامعه جهانی به محلات اصلی مخالفین معطوف نشده که به عقیده من روند تلاشها برای دست یابی به صلح را به یک تسلسل باطل مبدل نموده که هزینه های زیاد مالی وجانی را در پی داشته است.

با آنهم برای بررسی دقیق و همه جانبه چگونگی عملیات های نظامی ضرورت است تا نگاهی کوتاه بر روند تصمیم گیری برای اجرای عملیات و ساختار مراجع تصمیم گیری درچنین حالات در ولایات مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

در ولایات، والی به عنوان شخص اول و مسئول عمومی و نماینده با صلاحیت رئیس جمهور در راس کل قوا ( ملکی و نظامی ) از لحاظ اداری و سلسله مراتب قرار دارد، در هر ولایت فرماندهی پولیس، ریاست امنیت ملی، قطعات و جزوتامهای ارتش ملی حضور دارند.

و بمنظور تنظیم بهتر عملیات از چهار سال قبل مرکز هماهنگی اپراتیفی در مرکز ولایات تحت رهبری نماینده ارتش ملی در بخش نظامی و والی به عنوان رئیس کل ایجاد شده وظیفه اساسی این مرکز دریافت تمامی اطلاعات نظامی (کشفی و اپراتیفی)، تحلیل و تجزیه آن بوده که بعد از آن تصمیم لازم و منطقی را بر اساس محاکمه دقیق وضعیت اتخاذ نموده، قرار عملیاتی را صادر و امر آنرا ترتیب و منظوری مقام مسئول را اخذ می نماید، بر اساس تعلمیات نامه نظامی هیچ اقدام نظامی بدون در نظر داشت اصول حاکم وپذیرفته شده آن یعنی جمع آوری، تحلیل و تجزیه معلومات و نیز ترتیب قرار و امر عملیاتی صورت پذیرفته نمیتواند، این همه باید بعد از محاکمه دقیق وضعیت صورت گیرد، که بنا به تعریف نظامی محاکمه وضعیت عبارت از تحلیل، تدقیق و قیمت دادن و عوامل که اجراات بعدی را می سازد می باشد.

که در هنگام محاکمه وضعیت نکات آتی در نظر گرفته میشود:
1- وضعیت طرف مقابل ( هدف) را از لحاظ تشکیلاتی، ترکیب، تعلیم وتربیه، معنویات، سوق و اداره، تسلیحات، تجهیزات، انتقالات، امکانات لوژستیکی و موارد که میتواند در هنگام عملیات این روند به ناکامی مواجه سازد بطور دقیق مورد مطالعه قرار دهد.

2- اوضاع قانونی و حقوقی، تثبیت اخلال یا تهدید، نتایج و پیامد های تهدید، صلاحیت های قانونی مسئولین، و با در نظر داشت قاعده متناسب بودن و قاعده استعمال واستفاده از وسایل مورد ضرورت در عملیات.

3- وضع اهالی، تحلیل و بررسی اهالی محل در عملیات ها نهایت مهم و ضروری می باشد که توجه نکردن به این وضعیت میتواند نتایج نهایت منفی و بی دست آورد در پی داشته باشد. وضع سیاسی، اجتماعی و روحی اهالی باید تدقیق و مطالعه گردد که آیا از اقدامات نظامی استقبال می نمایند یا خیر بر عکس از حامیان مخالفین می باشند و از نیروهای امنیتی نفرت دارند.

4- امکانات خودی، باید بررسی گردد که چه تعداد قوا در این عملیات ضروری بوده وبه چی نوع امکانات ضرورت دارند. در عملیات تعداد قوت ها از هر لحاظ( تشکیل، ترکیب، درجه تعلیم وتربیه، تجارب در اشتراک عملیات ها قبلی،مورال و معنویات، وسایل و وسایط، امکانات لوژستیکی، اسلحه وتجهیزات و نیز قوای احتیاط) در مقایسه با اخلال گران پیش بینی و تثبیت گردد.

5- قوای همجوار، باید این مورد را نیز مد نظر داشت که در صورت ضرورت آیا قوت های همجوار دوست توان همکاری را دارد، وباید از موضوع در صورت ضرورت به مسئول قوتهای همجوار خبر داده شده تا آنان در حالت احضارات قرار داده شود.

6- وقت وزمان، این موضوع نه تنها در نظامی بلکه در تمامی امور یک موضوع مهم تلقی میگردد وباید فرماندهان نظامی از لحظه لحظه وقت دست داشته استفاده دقیق نمایند واین را بررسی نمایند که عملیات در کدام ساعات از روز و یا شب میتواند موثر و پر دست آورد اجرا شود.

7- وضع جوی، تاثیرات وضع جوی بالای عملیات نظامی زیاد بوده و یا متناسب با هدف بهترین فرصت از این نظر انتخاب شود وباید مطابق آن آمادگی های لازم اتخاذ گردد.

8- ساحه یا محل عملیات،عبارت از محل می باشد که تهدید ونیروهای اخلال گر در آن موقعیت دارد، ویا به عباره دیگر هدف از اراضی است که عملیات پیش بینی شده در آن اجرا می گردد، باید پلان تمامی فعالیت های اجرائی با در نظر داشت وضع اراضی ترتیب و تنظیم گردد، از این رو شناخت کامل و دقیق اراضی و استفاده معقول از وضع آن تاثیر مثبت در پیروزی و موفقیت عملیات دارد.

هشت مورد فوق از جمله فکتور های اساسی ومهم می باشد که باید قبل از اجرا عملیات مد نظر گرفته شود، که مسئولیت این همه را مراکز سوق واداره نظامی دارد که فعلاً در تمامی این مراکز نیروهای داخلی وخارجی حضور دارند، به این مفهوم که تمامی عملیات های نظامی در افغانستان با در نظر داشت صلاح دید تمامی جوانب ذیدخل اجرا میگردد. سوال اینجا مطرح میگردد که اگر عملیات ها در کشور بیرون از این حیطه صورت میگرد چرا؟ و یا نه تمامی عملیات روند معمول را طی می نماید؟ اگر دومی درست باشد پس سر و صدا عملیات های خود سر خارجی چی مفهوم دارد و گرنه اولی صحت دارد این صلاحیت را به نیروهای خارجی کدام مرجع سپرده است.

برای بررسی دقیق عملیات ها باید درک نمایم که در واقع چند نوع عملیات در نظامی وجود دارد، مهمترین عملیات های محاربوی عبارتند از تعرض، مدافعه، محاصره، تعقیب و کمین، باید در اجرا این موارد سه اصل عمده مورد توجه قرار گیرد، قانونی بودن، ضروری بودن و متناسب بودن . اما موضوع مورد بحث عملیات شبانه نظامی می باشد که در این اواخر سر و صدای را بر انگیخته است، که معمولا در قالب تعرض اجرا میگردد اکثراً اجرای عملیات شبانه در تمامی نوع عملیات موثر و مفید بوده میتواند.

تعریف تعرض :
یکی از اشکال اساسی محاربه بوده که بمنظور امحا کامل اخلال گران، بدست آوردن تمامی سلاح وتجهیزات آنان و تصفیه محلی که اخلال گران در آن محل فعالیت می نماید بکار برده میشود.

شرایط تعرض:
بعد از ارائیه تعریف برای تعرض ضرورت میشود تا شرایط و چگونگی اجرا تعرض را بدانیم، سه اصل اساسی باید قبل از اجرا تعرض در نظر گرفته شود:
- مطالعه دقیق اطلاعات
- محاصره محل و یا هم در صورت آنی بودن آن بدون محاصره قبلی.
- سریع، باصقین و مخفیانه اجرا شده و نیز موثریت آتش در نظر گرفته شود.

معمولاً تعرض باصقین در عملیات های شبانه مثمر بوده میتواند، این نوع تعرض وقتی مورد استفاده قرار میگیرد که بخواهیم به مراکز دشمن ( محل قومانده، ترصد، تعلیم و تربیه، مشق وتمرین) حمله نموده و آنرا تحت کنترول در آوریم.

تعرض باصقین باید بطور دقیق تحت پلان آورده شده و حتی الامکان اولاً در یک وضعیت مشابه آن تمرین گردیده بعداً طور محرم و مخفی انجام داده شود. تا دشمن قبلاً از اهداف نیروهای امنیتی با خبر نشود، خصوصاً در شرایط کنونی با توجه به تجارب گذشته و حالات که دیده شده، تا هنوز یک اردو و پولیس کاملا مسلکی نداریم، در میان نیروهای مسلح و سلحشور کشور متاسفانه تعدادی از افراد مخرب و ضد منافع مردم افغانستان رخنه نموده که در قعطات وجزوتامها شناسائی آنان نهایت مشکل و برنامه های دقیق استخباراتی میخواهد. اجرای عملیات های منفرد بر علیه نیروهای دوست در قرارگاه ها وجزوتامهای ارتش و پولیس کشور توسط افراد که در چوکات این نیروها خدمت می نمودند دلیل این مدعی است.

در عملیات شبانه باید از نیروهای خاص، تعلیم یافته ودر عین حال با تجربه استفاده شود چون در این نوع عملیات همانطوریکه برای دشمن مشکلات بوجود می آید برای نیروهای امنیتی نیز در صورتیکه تجربه کافی نداشته باشند مشکل زا خواهد بود.
در شرایط فعلی طوریکه دیده میشود متاسفانه نیروهای ملی کشور با سلاح و تجهیزات که در چنین عملیات ها ضروری پنداشته میشود مجهز نشده اند. و اجرای عملیات در صورت که امکانات و تجهیزات آن موجود نباشد دشوار و غیر ممکن می باشد بنا تا زمانیکه امکانات عملی این نوع عملیات ها را در اختیار نداشته باشیم گرفتن مسئولیت آن بیهوده خواهد بود.

اهمیت تعرض در شب :
تعرض وسایر عملیات های نظامی در شب در شرایط که محلات سوق واداره دشمن بطور دقیق و دایمی معلوم نباشد و دشمن در حالت فرار از یک محل به محل دیگر قرار داشته باشند، تعرض در شب نهایت مهم واساسی تلقی میگردد. در شرایط کنونی افغانستان نیز مخالفین مسلح، محل سوق واداره و یا هم جبهه مشخص ندارند اجرای عملیات های شبانه با در نظر داشت و رعایت اصول اساسی عملیات ها و مطالعه دقیق اطلاعات بدست آمده در مورد هدف از تمام ابعاد نهایت موثر بوده میتواند.

در عملیات های تعرضی شبانه اگر به اصول که تذکر یافت احترام گذاشته شود دارای مفاد آتی می باشد:
- غافلگیری دشمن.
- جلوگیری از مقاومت دشمن بدلیل عدم آمادگی آنان برای مقابله.
- جلوگیری از تخریب بیش از حد اراضی و محلات غیر نظامی .
- دشمن قادر نخواهند بود تا خود را از چنگال نیروها ما نجات دهند.
- در این حالات عمدتاً دشمن مورد هدف از بین برده شده وبه افراد دیگر آسیب نمی رسد.
- عدم استفاده دشمن از افراد غیر نظامی و خانواده ها به عنوان سپهر انسانی که در سایر عملیات ها معمولاً واقع میشود.
- مستور نگهداشتن اندازه قواه ما.

همانطوریکه در فوق نیز تذکر یافت اطلاعات دقیق در مورد موقعیت، تعداد، تجهیزات و وضعیت اراضی و مردم محل برای اجرای عملیات نهایت مهم واساسی می باشد در صورت اشکال در اطلاعات متذکره میتواند عملیات به ناکامی مواجه شده ودر عین حال به علاوه اینکه مفاد بدست نیاورده ایم متضرر میشویم.

با در نظر داشت ارایه موارد فوق به عنوان اصول اساسی در عملیات ها و خصوصاً عملیات شبانه، بجا خواهد بود تا زمانکیه تهدیدات بزرگ دشمن در کشور متصور باشد با استفاده از امکانات که جامعه جهانی در اختیار دارند برای نابودی آن استفاده نمود. در این چند سال بطور دقیق هویدا شده همانطوریکه مسئولین نظامی کشور نیز بیان داشته اند مخالفین مسلح بعد از سال 2001 هیچ جبهه مشخص برای اجرا عملیات های شان در مقابل نیروهای امنیتی افغان و بین المللی نداشته و نخواهند داشته، به همین دلیل اجرا عملیات های تصفیوی آنقدر موثر و مفید نخواهد بود که عملیات های باصقین شبانه و یا هم از طرف روز با اهداف مشخص می باشد.

به عقیده من در شرایط کنونی حملات بالای دشمن بشتر از اجرای عملیات تعرضی نیازمند فعالیت دقیق استخباراتی دارد شناسایی محلات سوق و اداره دشمن و نیز شبکه های آن از مهم ترین مورد در جنگ های پارتیزانی تلقی میگردد. که با وجود تلاشهای زیاد تاهنوز یک نیرو قدرتمند استخباراتی که با وسایل و تجهیزات مدرن مجهز باشند نداریم. باید به آن نهایت توجه شود.

نتیجه گیری: با در نظرداشت مطالعه دقیق وضعیت موجود دوست و دشمن ونیز حضور دشمن بشکل غیر منظم و نداشتن قرارگاه های دایمی آنان باید به عملیات های دقیق شبانه ارج گذاشت نمی خواهم بگویم عملیات شبانه که توسط نیروهای خارجی اجرا میشود هدفم در مجموع اصل عملیات شبانه می باشد. ولی بدلیل اینکه در عملیات شبانه تجهیزات قوی و در عین حال نیروهای تعلیم یافته ضرورت است، در قطعات وجزوتامهای قواه مسلح کشور بقدر کافی موجود نمی باشد الی تکمیل آن بهتر خواهد بود تا از امکانات نیروهای بین المللی استفاده نموده ودشمنان را سرکوب نمایم.

بعلاوه تاکید بیشتر روی استخبارات صورت گیرد تا تمامی شبکه های دشمن را تحت نظر داشته وعملیات های آنان را از نطفه خنثی نمایند.
منابع : 1- روشندل، دکتر جلیل،امنیت ملی و نظام بین المللی، قم، سمت، چاپ ششم 1388 هـ ش.
2- ادیبی سده، دکتر مهدی، جامعه شناسی جنگ و نیروهای انتظامی، تهران، سمت 1385 هـ ش.
3- ربیعی، علی، مطالعات امنیت ملی،تهران،دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1387 هـ ش.
4- سمونیار عطا محمد، چپتر درسی عملیات پولیس کمیساران، کابل،آکادمی پولیس 1382 - 1385 هـ ش.
5- سمونوال آرام، علی اکبر ، چپتر درسی تکتیک پولیس کمیساران، کابل، آکادمی پولیس 1382 -1385 هـ ش

بررسی عملیات شبانه نظامی

 قسمت اول : شماره ۲۶ جدی ۱۳۹۰ روزنامه افغانستان

چکیده :
عملیات نظامی از طرف شب یا به تعبیر عموم و واضح تر عملیات شبانه یکی از تاکتیکهای با اهمیت در اقدام ضربه دهنده به دشمن می باشد، این موضوع طوریکه دیده میشود یک نقطه چالش زا بین نیروهای امنیتی (خصوصاً خارجی) و اداره ملکی افغانستان شده که حتی رئیس جمهور کرزی در چندین نطق رسمی خویش ختم این عملیات را یکی از شرایط امضا پیمان دراز مدت با ایالات متحده آمریکا اعلام نموده است.

در نوشته حاضر سعی میشود با استفاده از منابع نوشته شده در عرصه نظامی به بررسی عملیاتها در مجموع و بطور ویژه به عملیات شبانه پرداخته شود، که در ابتدا نظر کوتاه بر وضع امنیتی و ساختار قرارگاه های مشترک نیروهای امنیتی در کشور ارایه خواهد شد، و در قسمت دوم سعی میشود روند طرح واجرای عملیات ها و همچنان انواع عملیات را تحلیل نموده و اهمیت عملیات های شبانه را مورد مطالعه قرار خواهیم داد.  

 

طرح موضوع: نا امنی در افغانستان یکی از عمده ترین نگرانی برای شهروندان و جامعه جهانی می باشد، که مبداء آن بر میگردد به دوره های قبل و عوامل مختلف که در واقع نظام حاکم آنوقت و عده از شهروندان مسبب آن بوده اند و این نسل امروز هستند که باید هزینه آنرا بپردازند.

بهر صورت توجه به وضعیت امنیتی افغانستان همانطوریکه همه میداند بعد از حمله تروریستی توسط دو هواپیما به برج های بزرگ تجارت جهانی در امریکا، جنبه بین المللی را بخود گرفت و برای بهبود وضعیت شورای امنیت ملل متحد به نیروهای نظامی ده ها کشور اجازه مداخله در این مورد را داد، در آغاز وضعیت، بطور دقیق و سریع تغییر یافت اما با یک اشتباه نهایت استراتیژیک، که در مرحله اول جامعه جهانی مقصر اصلی این اشتباه می باشند وضعیت بطور مطلوب پیش نرفت، آن اینست که با وجود مطالعه دقیق که از نیروهای طالب در افغانستان کشورهای غربی داشتند ولی در حملات که انجام دادند تنها تاکید بر مراکز سوق و اداره نظامی آنان در مراکز ولایات داشتند به این عقیده که با از بین بردن مراکز متذکره دیگر طالبان توان مقاومت و تنظیم برنامه های تخریبی خود را از دست خواهند داد. بدون درک این واقعیت که نیروهای طالب در زمان حکمرانی سیاه خود با استفاده از نام دین مقدس اسلام تعدادی زیاد افراد را اجیر خود در تمامی قرا و قصبات افغانستان نموده و آنان مامور تامین منافع سیاسی خودبجای ارشادات اسلامی بودند.

با این حال از دیدگاه نظامی ختم این وضعیت نهایت سخت و در عین حال زمان بر می باشد در حالیکه بعد از سقوط طالبان هیچ گاه توجه سیاسیون و نظامیان کشور و جامعه جهانی به محلات اصلی مخالفین معطوف نشده که به عقیده من روند تلاشها برای دست یابی به صلح را به یک تسلسل باطل مبدل نموده که هزینه های زیاد مالی وجانی را در پی داشته است.

با آنهم برای بررسی دقیق و همه جانبه چگونگی عملیات های نظامی ضرورت است تا نگاهی کوتاه بر روند تصمیم گیری برای اجرای عملیات و ساختار مراجع تصمیم گیری درچنین حالات در ولایات مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

در ولایات، والی به عنوان شخص اول و مسئول عمومی و نماینده با صلاحیت رئیس جمهور در راس کل قوا ( ملکی و نظامی ) از لحاظ اداری و سلسله مراتب قرار دارد، در هر ولایت فرماندهی پولیس، ریاست امنیت ملی، قطعات و جزوتامهای ارتش ملی حضور دارند.

و بمنظور تنظیم بهتر عملیات از چهار سال قبل مرکز هماهنگی اپراتیفی در مرکز ولایات تحت رهبری نماینده ارتش ملی در بخش نظامی و والی به عنوان رئیس کل ایجاد شده وظیفه اساسی این مرکز دریافت تمامی اطلاعات نظامی (کشفی و اپراتیفی)، تحلیل و تجزیه آن بوده که بعد از آن تصمیم لازم و منطقی را بر اساس محاکمه دقیق وضعیت اتخاذ نموده، قرار عملیاتی را صادر و امر آنرا ترتیب و منظوری مقام مسئول را اخذ می نماید، بر اساس تعلمیات نامه نظامی هیچ اقدام نظامی بدون در نظر داشت اصول حاکم وپذیرفته شده آن یعنی جمع آوری، تحلیل و تجزیه معلومات و نیز ترتیب قرار و امر عملیاتی صورت پذیرفته نمیتواند، این همه باید بعد از محاکمه دقیق وضعیت صورت گیرد، که بنا به تعریف نظامی محاکمه وضعیت عبارت از تحلیل، تدقیق و قیمت دادن و عوامل که اجراات بعدی را می سازد می باشد.

که در هنگام محاکمه وضعیت نکات آتی در نظر گرفته میشود:
1- وضعیت طرف مقابل ( هدف) را از لحاظ تشکیلاتی، ترکیب، تعلیم وتربیه، معنویات، سوق و اداره، تسلیحات، تجهیزات، انتقالات، امکانات لوژستیکی و موارد که میتواند در هنگام عملیات این روند به ناکامی مواجه سازد بطور دقیق مورد مطالعه قرار دهد.

2- اوضاع قانونی و حقوقی، تثبیت اخلال یا تهدید، نتایج و پیامد های تهدید، صلاحیت های قانونی مسئولین، و با در نظر داشت قاعده متناسب بودن و قاعده استعمال واستفاده از وسایل مورد ضرورت در عملیات.

3- وضع اهالی، تحلیل و بررسی اهالی محل در عملیات ها نهایت مهم و ضروری می باشد که توجه نکردن به این وضعیت میتواند نتایج نهایت منفی و بی دست آورد در پی داشته باشد. وضع سیاسی، اجتماعی و روحی اهالی باید تدقیق و مطالعه گردد که آیا از اقدامات نظامی استقبال می نمایند یا خیر بر عکس از حامیان مخالفین می باشند و از نیروهای امنیتی نفرت دارند.

4- امکانات خودی، باید بررسی گردد که چه تعداد قوا در این عملیات ضروری بوده وبه چی نوع امکانات ضرورت دارند. در عملیات تعداد قوت ها از هر لحاظ( تشکیل، ترکیب، درجه تعلیم وتربیه، تجارب در اشتراک عملیات ها قبلی،مورال و معنویات، وسایل و وسایط، امکانات لوژستیکی، اسلحه وتجهیزات و نیز قوای احتیاط) در مقایسه با اخلال گران پیش بینی و تثبیت گردد.

5- قوای همجوار، باید این مورد را نیز مد نظر داشت که در صورت ضرورت آیا قوت های همجوار دوست توان همکاری را دارد، وباید از موضوع در صورت ضرورت به مسئول قوتهای همجوار خبر داده شده تا آنان در حالت احضارات قرار داده شود.

6- وقت وزمان، این موضوع نه تنها در نظامی بلکه در تمامی امور یک موضوع مهم تلقی میگردد وباید فرماندهان نظامی از لحظه لحظه وقت دست داشته استفاده دقیق نمایند واین را بررسی نمایند که عملیات در کدام ساعات از روز و یا شب میتواند موثر و پر دست آورد اجرا شود.

7- وضع جوی، تاثیرات وضع جوی بالای عملیات نظامی زیاد بوده و یا متناسب با هدف بهترین فرصت از این نظر انتخاب شود وباید مطابق آن آمادگی های لازم اتخاذ گردد.

8- ساحه یا محل عملیات،عبارت از محل می باشد که تهدید ونیروهای اخلال گر در آن موقعیت دارد، ویا به عباره دیگر هدف از اراضی است که عملیات پیش بینی شده در آن اجرا می گردد، باید پلان تمامی فعالیت های اجرائی با در نظر داشت وضع اراضی ترتیب و تنظیم گردد، از این رو شناخت کامل و دقیق اراضی و استفاده معقول از وضع آن تاثیر مثبت در پیروزی و موفقیت عملیات دارد.

هشت مورد فوق از جمله فکتور های اساسی ومهم می باشد که باید قبل از اجرا عملیات مد نظر گرفته شود، که مسئولیت این همه را مراکز سوق واداره نظامی دارد که فعلاً در تمامی این مراکز نیروهای داخلی وخارجی حضور دارند، به این مفهوم که تمامی عملیات های نظامی در افغانستان با در نظر داشت صلاح دید تمامی جوانب ذیدخل اجرا میگردد. سوال اینجا مطرح میگردد که اگر عملیات ها در کشور بیرون از این حیطه صورت میگرد چرا؟ و یا نه تمامی عملیات روند معمول را طی می نماید؟ اگر دومی درست باشد پس سر و صدا عملیات های خود سر خارجی چی مفهوم دارد و گرنه اولی صحت دارد این صلاحیت را به نیروهای خارجی کدام مرجع سپرده است.

برای بررسی دقیق عملیات ها باید درک نمایم که در واقع چند نوع عملیات در نظامی وجود دارد، مهمترین عملیات های محاربوی عبارتند از تعرض، مدافعه، محاصره، تعقیب و کمین، باید در اجرا این موارد سه اصل عمده مورد توجه قرار گیرد، قانونی بودن، ضروری بودن و متناسب بودن . اما موضوع مورد بحث عملیات شبانه نظامی می باشد که در این اواخر سر و صدای را بر انگیخته است، که معمولا در قالب تعرض اجرا میگردد اکثراً اجرای عملیات شبانه در تمامی نوع عملیات موثر و مفید بوده میتواند. 

یک مورد ممانعت از ادامه تحصیل زنان در زون بامیان

- خشونت علیه زنان امسال در زون بامیان افزایش قابل ملاحظه داشته است. 

-هیچ مورد خود سوزی در زون بامیان به ثبت نرسیده. 

- خشونت های خیابانی علیه زنان در زون بامیان وجود دارد اما شاکی در این مورد مراحعه نکرده. 

-بمنظور اعاده  حقوق قربانیان و رسیدگی به موارد نقض حقوق بشر اقدامات لازم را روی دست داریم.  

مطالب فوق از نکات برجسته کنفرانس مطبوعاتی رئیس دفتر ساحوی حقوق بشر در زون بامیان می باشد. 

بمنظور اطلاع از جریان کلی این کنفرانس در ادامه مراجعه نماید.