بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه:
سیستم اداری بمنظور عرضه خدمات در هر نظام اداری کشورها و حکومات متفاوت از هم می باشند، در بعضی از کشور ها که بروکراسی در آن کم واسناد مورد ضرورت برای شهروندان به سهولت صادر میگردد اما در بعضی از نظام های اداری این روند بسیار طاقت فرسا بوده هم برای اداره وهم برای شهروندان سرگردانی را ببار می ورد ولی زمینه خوبی برای فساد پیشگان اداری بمنظور سو استفاده بشمار میرود.
متاسفانه کشور ما یکی از کشورهای که نظام اداری نسبتاً پیچیده در آن حاکم است، شاید مسئولین دلیل این چنین برنامه های طولانی را زدودن استفاده جوی ها و جلوگیری از جعل اسناد پندارند، در حالیکه وضعیت کنونی نه تنها از جعل کاری در اسناد رسمی جلوگیری ننموده بلکه همانطوریکه در فوق تذکر یافت زمینه خوبی را برای استفاده جویان در اداره مساعد ساخته است.
در حالکیه عدم آگاهی شهروندان از پروسه صدور اسناد مورد ضرورت شان از ادارات دولتی بدلیل جنگ های طولانی ونبود ادارات منظم بمنظور عرضه خدمات و حاکمیت مطلقه نظام های قبلی یکی از مشکلات جدی فرارو شهروندان واداره نیز می باشد.
اکنون بدلایل مختلف از جمله عدم سواد کافی ، نبود یک سیستم واضح ودرست آگاهی عامه از روند عرضه خدمات دولت برای شهروندان، آنان نمیدانند که بمنظور اخذ یک سند باید به کجا مراجعه نماید.
درسند حاضر که در یک فصل وچند بخش ترییب گردیده، سعی شده با استناد به قوانین نافذه کشور و روند سیستم اداری در کشور رهنمایی اگر چند مختصر را در بعضی موارد نوشته وبدسترس شهروندان قرار دهند.
و امیدوارم که بتواند برای رهنمایی به هموطنان عزیزم که برای رفع مشکلات شان بدلیل عدم آگاهی روزها وساعتها سرگردان شده وهمچنان از در چنگال استفاده جویان فساد پیشه در ادارات قرار میگرند، باشد.
با عرض حرمت
بسم الله تابان
25 عقرب 1390
کابل/افغانستان
فصل اول
بخش اول :
پاسپورت
1- پاسپورت چیست و چرا ضرور می باشد؟
پاسپورت یک سند رسمی و قانونی می باشد که تبعه هر کشور زمانیکه میخواهد کشور را به مقصد یک کشور خارجی ترک نماید در اختیار داشته باشد. و کشور دومی که مقصد سفر وی میباشد با صدور ویزه به پاسپورت دست داشته از طریق بخش قونسلی سفارت خانه خویش در آنکشور به وی اجازه ورود به کشور شان را میدهد.
پاسپورت در واقع شناسنامه اتباع یک کشور در عرصه بین المللی می باشد، کشور متبوع مکلفیت دارد در خارج از کشور از اتباع خود که توسط همین سند شناسایی میگردد حمایت قانونی نماید وتبعه حق دارد در صورت برخورد با مشکلی در خارج از کشور با استناد به پاسپورت خویش به سفارت خانه دولت خود ویا در صورت عدم آن در مراجع بین المللی غرض دادخواهی مراجعه نماید.
ماده دوم قانون پاسپورت افغانستان، در مقام تعریف این سند آنرا چنین تعریف نموده است ( پاسپورت سند رسمی است که طبق احکام این قانون، از طرف مراجع با صلاحیت به منظور مسافرت اتباع کشور به خارج وبازگشت آنها به وطن صادر میگردد.)
از تعریف متذکره فوق چنین استنباد میگردد که پاسپورت تنها سند خارج شدن از کشور نیست بلکه دارنده آن با اعتبار آن میتواند دوباره به کشور خویش بازگشت نماید.
ماده چهارم قانون پاسپورت چرائی ضرورت پاسپورت را چنین بیان نموده است :
(فقره 1 : شخصیکه از افغانستان خارج ویا به افغانستان داخل میگردد، مکلف است طبق احکام این قانون و تعامل بین المللی دارای پاسپورت ویا سند عبوری مسافرت باشد.)
بناً هرگاه شما میخواهید کشور به قصد خارج ترک نماید ویا هم به کشور داخل شوید، باید سند رسمی (پاسپورت ویا سند عبوری) داشته باشید وآنرا حین خروج ویا دخول به مسئولین مرزی ارائیه بدارید طوریکه این موضوع در فقره دوم ماده فوق چنین صراحت دارد:( شخص مکلف است، حین خروج ویا دخول به نقاط معینه سرحدی یا میدان هوایی بین المللی کشور، پاسپورت یا سند عبوری مسافرت خود را به موظفین مربوط ارائیه نماید.)
طوریکه در فوق مطالعه فرمودید چندین بار به کلمه سند عبوری برخوردید، شاید برای شما سوال خلق شده باشد که برعلاوه پاسپورت این سند عبوری چی می باشد.؟
سند عبوری:
مطابق قانون پاسپورت که در فقره دوم ماده نهم چنین آمده است : ( برای تبعه خارجی که بنا بر علتی پاسپورت خود را از دست داده یا به نحوی غیر قابل استفاده گردیده باشد و کشور متبوعه او در افغانستان نمایندگی سیاسی قونسلی یا حافظ منافع نداشته باشد، سند عبوری مطابق ضمیمه نمبر دوم این قانون صادر میگردد.) بنا طوریکه از مفاد ماده متذکره تفهیم شد سند عبوری صرف برای خارجی ها که بطور قانونی وارد افغانستان شده واسناد رسمی یعنی پاسپورت خود را از دست داده باشد این سند صرف برای یکباردربدل قیمت معینه از طرف ریاست پاسپورت صادر میگردد که برویت آن موظفین مرزی برای وی اجازه خروج از کشور را میدهد.